Kansızlık (Anemi): Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Kansızlık nedir?

Kansızlık (anemi), kandaki kırmızı kan hücrelerinin (alyuvarlar) veya hemoglobin düzeyinin normalin altına düşmesi durumudur. Alyuvarlar, vücudun ihtiyaç duyduğu oksijeni taşır. Hem sayılarında hem de işlevlerinde bir eksiklik olduğunda dokular yeterince oksijenlenemez ve çeşitli şikayetler ortaya çıkar.

Kansızlığın başlıca nedenleri

Kansızlığın birçok farklı nedeni vardır ve altta yatan sebebe göre yaklaşım değişir. En sık görülen nedenler şunlardır:

• Demir eksikliği: Ülkemizde en sık görülen anemi türüdür. Yetersiz demir alımı, kronik kanamalar veya emilim bozuklukları sonucunda gelişebilir.

• B12 vitamini ve folik asit eksiklikleri: Beslenme yetersizlikleri veya emilim bozuklukları sonucu ortaya çıkabilir.

• Kronik hastalıklar: Böbrek hastalıkları, bazı romatizmal hastalıklar veya kanserler kansızlığa yol açabilir.

• Kan kaybı: Mide-bağırsak sistemindeki gizli kanamalar, ağır adet kanamaları gibi durumlar kansızlık sebebi olabilir.

• Kemik iliği hastalıkları: Kan hücrelerinin üretimini engelleyen bazı kanser türleri veya ilik yetmezlikleri kansızlığa neden olabilir.

Kansızlığın belirtileri

Kansızlığın belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve genellikle yavaş gelişir. Sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:

• Halsizlik, çabuk yorulma

• Solukluk

• Nefes darlığı (özellikle eforla)

• Baş dönmesi

• Çarpıntı

• Konsantrasyon güçlüğü

• Soğuk intoleransı (üşüme)

• Saç dökülmesi ve tırnaklarda kırılma (özellikle demir eksikliğinde)

Kansızlık nasıl teşhis edilir?

Kansızlık tanısı, temel olarak tam kan sayımı (hemogram) testi ile konur. Hemoglobin, hematokrit, kırmızı kan hücresi sayısı ve hücre indekslerine bakılır. Demir eksikliği şüphesinde serum demir düzeyi, ferritin, total demir bağlama kapasitesi gibi ek testler yapılabilir. Vitamin eksikliği düşünülüyorsa B12 ve folik asit düzeyleri ölçülür. Bazı durumlarda kemik iliği incelemesi gerekebilir.

Kansızlık nasıl tedavi edilir?

Tedavi, kansızlığın nedenine yönelik olmalıdır:

• Demir eksikliği: Demir içeren ilaçlar ve demir açısından zengin beslenme önerilir.

• Vitamin eksiklikleri: Eksik olan vitamin (B12 veya folik asit) yerine konur.

• Kan kaybı kaynaklı kansızlık: Kanamanın kaynağı tespit edilip tedavi edilir.

• Kemik iliği veya kronik hastalıklar: Altta yatan hastalığın tedavisi planlanır.

Kansızlık tedavisi kişiye özeldir ve hekim kontrolünde yapılmalıdır. Hastaların kendi kendine vitamin veya demir takviyesi kullanması önerilmez.

Kansızlık, toplumda sık görülen ve genelde basit nedenlere bağlı olabilen bir durumdur. Ancak bazen ciddi hastalıkların ilk bulgusu da olabilir. Uzun süren halsizlik, solukluk, nefes darlığı gibi şikayetleriniz varsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmanız önerilir.

Bu yazı, genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza danışınız.